Produkcja średniowiecznych manuskryptów w XXI wieku w Polsce.

            Pięknie iluminowane księgi czasów średniowiecznych były oznaką bogactwa, wiedzy,  symbolem wysokiego statusu społecznego, budziły ogromny szacunek z powodu włożonej w ich powstanie ciężką pracę wielu rzemieślników i artystów. Charakteryzują się bardzo dobrej jakości materiałem, który potrafi przetrwać, w prawidłowych warunkach przechowywania, do czasów obecnych, czego niestety nie możemy powiedzieć o książkach wytwarzanych maszynowo z lichego i cienkiego papieru, z nadrukiem który blaknie po kilku latach „normalnego” użytkowania książki i sklejanych, nie zszywanych, grzbietach tychże książek. Książki produkowane dla mas w XXI wieku są produkowane szybko, jak najniższym kosztem produkcji (przy wysokich cenach sprzedaży detalicznej), minimalnej jakości, aby za 10 lat znaleźć się w skupie makulatury, aby czytelnik musiał kupić nowy egzemplarz, i z niewielką dozą wyglądu estetyczno-artystycznego, w porównaniu do manuskryptów średniowiecznych. Ludzie w świecie gdzie otacza ich szare, bez obrazkowe wnętrze książki tęsknią za kolorem, sztuką,. Nie łudźmy się, każdemu cieszy się oko gdy może treść z książki lub artykułu przestudiować na kolorowym wykresie, zdjęciu lub reprodukcji obrazu. Są wśród nas wzrokowcy, którzy lepiej przyswajają książkową wiedzę i z braku kolorów w szarych książkach sami kolorowymi markerami lub nawet kredkami dodają jej barw, nawet szybciej potrafią znaleźć szukany fragment gdy obok jest jakaś grafika lub kolorowy znacznik akapitu, bardzo często są zmuszeni do własnego oznakowania. Nawet współcześnie im książka jest bardziej zdobiona, zawiera więcej grafik itd., zostanie wykonana z materiałów lepszych gatunkowo, twardej oprawy, zszywany grzbiet jest dużo lepiej postrzegana wartościowo i estetycznie, niż książki niższej półki, nawet jeśli jest produkowana masowo. Niestety tego typu książki są drogie i mają mniej odbiorców, często wiele tytułów jest wydawanych tylko w oprawie miękkiej i w wersji klejonej. Dla ludzi dla których książka jest bardzo ważna, czują zamiłowanie do książki, czyli tak zwanych bibliofilów, i minionych czasów, wytwarzana jest książka „artystyczna”. Na rynku jest wiele wydawnictw „artystycznych” tworzących wyjątkowe książki, często w pojedynczych egzemplarzach danego tytułu. Wydają nawet pięknie oprawione w danej stylistyce manuskrypty średniowieczne i starodruki. Niestety tego typu książka jest uznawana za luksusową z powodu swojej ceny, od kilku tysięcy euro, co za tym idzie ma dużą wartość estetyczno-artystyczną, jest wykonana z dobrych jakościowo materiałów i chroniona nie tylko twardą oprawą często również obszywaną materiałem, jak w przypadku faksymilowanych średniowiecznych manuskryptów, ale także jest przechowywana w drewnianej szkatule. Jednym słowem rarytasy dla kolekcjonerów. Do tego typu wydawnictw można zaliczyć:

  v  Orbis Pictus – Faksymile i Księgi Pelplińskie

Zrzut ekranu strony internetowej http://www.orbispictus.pl/.

Źródło: http://www.orbispictus.pl/pl

Wydawnictwo oferuje piękne wydania faksymilowane ksiąg:

 - Jan Gutenberg, Biblia Gutenberga, Moguncja, 1452–1455[1]

- Heinrich von Hesler, Apokalypse, Prusy Krzyżackie, XIV w.[2]

- Mikołaj Kopernik, De revolutionibus orbium coelestium libri VI. Norymberga, 1543[3]

- Gerard Mercator, Atlas sive cosmographica, Duisburg, 1595 r.[4]

- Geert Groote, Getijdenboek, Niderlandy, XV w.[5]

- Johann Gabriel Doppelmayr, Atlas Coelestis In qou Mundus Spectabilis, Norymberga, 1742[6]

- Biblia Veteris Testamenti et Historie artificiosis picturis effigiata, Frankfurt nad Menem, 1551[7]

- Fryderyk Chopin, Koncert f-moll, Polska, 1829-1830[8]

- Battista Agnese, Portolan Atlas, Wenecja, około 1540 r.[9]

- Jobst Gutknecht, Modlitewnik Księżnej Doroty, Norymberga, 1536[10]

- Uranographia[11]

- Michał Boym, Flora Sinensis, Wiedeń, 1656 r.[12]

Wydawnictwo wykonuje również faksymile i reprinty pamiątek rodzinnych, białych kruków, papierów wartościowych, rycin z zachowaniem dokładnej imitacji, z kolofonem i numeracją.

Dom Wydawniczy Orbis Pictus powstał w wyniku połączenia pasji osób, które od dziesięcioleci związane są z rynkiem poligraficznym i kolekcjonerskim. Dzięki synergii ogromnej wiedzy i doświadczenia oraz chęci wykorzystania możliwości, które są do naszej dyspozycji, postanowiliśmy wyznaczać sobie kolejne granice, do których możemy dotrzeć we współczesnej poligrafii. Jak się okazuje, najnowsze technologie w połączeniu z pracą mistrzów rękodzieła dają możliwości, które nas samych często zaskakują...

...mamy nadzieję, że efekty naszej pracy będą dla Państwa źródłem piękna oraz inspiracji.[13]

Wydawnictwo mieści się w Pelpinach na ulicy Wolności 1, numer telefonu: 696 21 22 23.

Adresy e-mail:

biuro@orbispictus.pl

rezerwacja@orbispictus.pl

  v  Wydawnictwo Młotkowski

Zrzut ekranu strony internetowej http://www.mlotkowski.pl/.
Źródło: http://www.mlotkowski.pl/

Poza książkami, które w imieniu Wydawnictwa Młotkowski sprzedaje także Wydawnictwo Orbis Picturs można zakupić także:

- Andreasa Vesaliusa Traktat o budowie ciała ludzkiego – De humani corporis fabrica [14]

- Fryderyk Chopin[15]

- Series veterum librorum... Tomus I[16]

- Series veterum librorum... Tomus II[17]

- Jerzy Joachim Retyk, Narratio Prima[18]

- Artur Grottger, Kartony powstańcze[19]

- Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz[20]

- Józef Ignacy Kraszewski, Stara Baśń[21]

a także wiele innych ciekawych pozycji.

Wydawnictwo Młotkowski założone zostało w 1992 r. i wpisane do ewidencji działalności gospodarczej Urzędu Miasta Torunia pod numerem 14508. Przedmiotem działalności Wydawnictwa jest przygotowanie do druku, druk oraz działalność introligatorska w zakresie wydawania książek. Mamy na swoim koncie kilkadziesiąt albumów o tematyce przyrodniczej i historycznej. W ostatnich latach opracowaliśmy i opublikowaliśmy kilkanaście kopii faksymilowych cennych rękopisów i starodruków. Ściśle współpracujemy w tym zakresie z kadrą naukową Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu, wykorzystując najcenniejsze zasoby biblioteczne ze zbiorów specjalnych. Efekty naszych dokonań trafiły do bibliotek kolekcjonerów i znawców książki na całym świecie.

Jesteśmy również - na zlecenie Książnicy Kopernikańskiej - twórcami kolekcji starych druków toruńskich pod nazwą „Series veterum librorum ex officina typographica Thoruniensi”. Co roku w tej serii ukazują się kolejne pozycje związane z historią i dokonaniami literackimi toruńskiego środowiska naukowego XVII i XVIII wieku. Obecnie przygotowujemy pozycję „Nomenclator, selectissimas rerum appellationes tribus linguis, latina, germanica, polonica...” Piotra Artomiusza z roku 1591 wydaną w oficynie Andrzeja Koteniusza.[22]

Wydawnictwo mieści się w Toruniu na ulicy Perkoza 22-24, numer telefonu 56 652 05 78 i 601 648 386, e-mail: wydawnictwo@mlotkowski.pl.

            Na szczęście nie wyginęły wszystkie dawne zawody. Nadal produkowany jest na przykład, papier czerpany ręcznie. Jedną z takich pracowni jest ART-PAPIER Czerpalnia Papieru Flawiusza Pietrzyka, gdzie produkowany jest również lak, można nabyć pieczęcie i mieści się tam także drukarnia.

Od lat nie tylko interesuję się historią, ale też aktywnie zbieram stare urządzenia, księgi, wydruki. Moje wieloletnie starania doprowadziły do skompletowaniem sprzętu, dzięki któremu możemy dziś tworzyć niepowtarzalne druki wykonane zarówno dawnymi metodami - typografia (skład ołowianych czcionek lub wytrawiona płyta) jak i nowoczesnymi przy użyciu drukarek.

Moim marzeniem, które nabiera coraz bardziej realnych kształtów, jest uruchomienie Aktywnego Muzeum Papiernictwa i Drukarstwa, w którym przy użyciu zabytkowych maszyn, pochodzących sprzed paru wieków, kontynuowane będą tradycje rzemieślnicze.

Czerpalnia Papieru ART-PAPIER to nie tylko produkcja i sprzedaż. Bardzo ważną częścią naszej działalności, jest edukacja. Ponad 10 lat temu stworzyliśmy autorski program, na podstawie którego uruchomiliśmy cykl warsztatów edukacyjnych poświęconych dawnym rzemiosłom: papiernictwu, skryptorium, drukarstwu, a także poruszającym współczesną problematykę związaną z ekologią - głównie recyklingiem papieru.

Bierzemy także udział w licznych targach i wystawach. Uczestniczyliśmy m. in. w Międzynarodowych, a także Krajowych Targach Książki odbywających się w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Krakowie oraz w innych wydarzeniach np. Targach Poligraficznych w Poznaniu, dniach miast, rekonstrukcjach wydarzeń historycznych jak "Oblężenie Malborka" czy też "Bitwa pod Grunwaldem".[23]

W sprzedaży czerpalnia papieru posiada poza papierem czerpanym ręcznie gładkim i z różnymi dodatkami, które zdobią papier, np. z kwiatami, trawami i ziołami, papier barwiony na różne kolory, papier czerpany rosnący z nasionami, papier z filigranem, z suchym tłoczeniem, papier żeberkowy, pieczęcie lakowe i lak, a także inne akcesoria do laku, tuby papierowe i metalowe do ochrony papieru, koperty i papeterie, ozdobne wydruki na papierze czerpanym, dyplomy, zaproszenia, i inne.

Zrzut ekranu strony internetowej http://art-papier.pl/index.php
Źródło: http://art-papier.pl/index.php

            Na różnych imprezach i pokazach historycznych można spotkać osoby zajmujące się hobbystycznie kaligrafią i iluminatorstwem, a także obejrzeć ich prace. Posiadają oni swoje pracownie, prowadzą warsztaty lub sklepy z akcesoriami dla ludzi z podobną pasją. Do takich osób należą między innymi Grzegorz Barasiński i Barbara Bodziony.

Grzegorz Barasiński
Źródło: http://www.kaligraf.eu/barasinski/grzegorz.barasinski.kaligraf.png

            Grzegorz Barasiński prowadzi warsztaty semestralne z kaligrafii w Szkole Kaligrafii, Iluminatorstwa i Dziedzin Pokrewnych w Krakowie, a także w innych miastach jak Poznań, Lublin, Warszawa. Prowadzone są również warsztaty weekendowe i letnia szkoła w Wigrach. Posiada on również ofertę dla firm w formie warsztatów kaligraficznych. Jest prezesem Polskiego Towarzystwa Kaligraficznego, założyciel Towarzystwa Przyjaciół Kaligrafii. Kaligrafuje alfabetami: łacińskim, hebrajskim, rosyjskim, odtwarza pergaminy historyczne, iluminuje. Interesuje się paleografią, pergaminiatorstwem, historią sztuki i pisma, iluminacją.

Jest właścicielem sklepu z asortymentem dla kaligrafów i iluminatorów: http://sklep.kaligraf.eu/. Strona internetowa: http://kaligraf.eu/pl/, gdzie są umieszczane informacje dotyczące prowadzonych warsztatów kaligrafii i zdobienia ksiąg, czyli iluminacji.

Barbara Bodziony
Źródło: http://www.barbarabodziony.pl/images/zdjecia_ramka-07.png

            Barbara Bodziony jest absolwentką Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie ukończyła kierunek historię sztuki. Obroniła pracę związaną z iluminatorstwem średniowiecznym. Pięknego iluminatorstwa nauczyła się we Francji najpierw w Instytucie Angers a następnie w Wyższym Europejskim Instytucie Iluminacji i Manuskryptów u boku  takich osób jak Pan Petit i Barbara de Monchy. Pani Barbara posiada swoją pracownię w Krakowie, gdzie prowadzi szkołę kaligrafii i iluminatorstwa, a także krótkie warsztaty jednodniowe lub weekendowe. W wakacje odbywają się również warsztaty we Włoszech w Perugii czy tygodniowe w Tyńcu w ramach Benedyktyńskiego Instytutu Kultury „Chronić Dobro”, gdzie uczestnicy poznają materiały do kaligrafii i iluminatorstwa, uczą się wybranego typu pisma a następnie sporządzają farbę z pigmentów zgodnie z średniowieczną recepturą by na końcu zasiąść nad kartą i rozpocząć pracę nad zdobieniem wykaligrafowanego tekstu. Informacje na temat warsztatów w Skryptorium tynieckim umieszczane są na stronie internetowej http://www.skryptoriumtyniec.blogspot.com/, warsztaty i prace Pani Barbara umieszcza na swojej oficjalnej stronie internetowej http://www.barbarabodziony.pl/pl/. Napisała również artykuł Królewska Purpura w 4 numerze z 2012 roku iluminacjach. Kwartalniku o iluminowanych manuskryptach.[24]

Barbara Bodziony wraz z autorką tejże pracy magisterskiej na tygodniowych warsztatach w Skryptorium tynieckim, 13-18.08.2012 rok.

---

[1] http://www.orbispictus.pl/pl/5,biblia-gutenberga [dostęp: 25.08.2013]

[2] http://www.orbispictus.pl/pl/6,apokalipsa [dostęp: 25.08.2013]

[3] http://www.orbispictus.pl/pl/8,mikolaj-kopernik [dostęp: 25.08.2013]

[4] http://www.orbispictus.pl/pl/9,atlas-merkatora [dostęp: 25.08.2013]

[5] http://www.orbispictus.pl/pl/10,brewiarz-staroniderlandzki [dostęp: 25.08.2013]

[6] http://www.orbispictus.pl/pl/11,atlas-coelestis [dostęp: 25.08.2013]

[7] http://www.orbispictus.pl/pl/12,biblia-veteris-testamenti [dostęp: 25.08.2013]

[8] http://www.orbispictus.pl/pl/14,fryderyk-chopin [dostęp: 25.08.2013]

[9] http://www.orbispictus.pl/pl/15,portolan-atlas [dostęp: 25.08.2013]

[10] http://www.orbispictus.pl/pl/16,modlitewnik-ksieznej-doroty [dostęp: 25.08.2013]

[11] http://www.orbispictus.pl/pl/17,uranographia [dostęp: 25.08.2013]

[12] http://www.orbispictus.pl/pl/19,flora-sinensis [dostęp: 25.08.2013]

[13] http://www.orbispictus.pl/pl/idea/wydawnictwo [dostęp: 25.08.2013]

[14] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/37-andreasa-vesaliusa-traktat-o-budowie-ciaa-ludzkiego-de-humani-corporis-fabrica [dostęp: 25.08.2013]

[15] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/19-fryderyk-chopin [dostęp: 25.08.2013]

[16] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/9-series-veterum-librorum-tomus-i [dostęp: 25.08.2013]

[17] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/20-series-veterum-librorum-tomus-ii [dostęp: 25.08.2013]

[18] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/21-jerzy-joachim-retyk-narratio-prima [dostęp: 25.08.2013]

[19] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/25-artur-grottger-kartony-powstancze [dostęp: 25.08.2013]

[20] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/27-adam-mickiewicz-pan-tadeusz [dostęp: 25.08.2013]

[21] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/26-jozef-ignacy-kraszewski-stara-basn  [dostęp: 25.08.2013]

[22] http://www.mlotkowski.pl/index.php/onas [dostęp: 25.08.2013]

[23] http://art-papier.pl/aktualnosci.php?news=64 [dostęp: 25.08.2013]

[24] B. Bodziony: KRÓLEWSKA PURPURA.. „Iluminacje. Kwartalnik o iluminowanych manuskryptach” 2012, nr 4(4), s. 9-11.

Godzinki księcia de Berry

          Jan książę de Berry był najmłodszym synem Jana Dobrego króla Francji. Urodził się w Vincennes w 1340 roku i otrzymał w darze od ojca Owernię i księstwo Berry. Zajmował się kolekcjonerstwem obrazów, orientalnych klejnotów, ksiąg i starożytnych gemm. Potrafił poświęcić sprawy wagi państwowej aby obejrzeć przywieziony przez kupców manuskrypt lub klejnoty. Był znawcą sztuki i bardzo hojnym mecenasem, na dworze gościł obcych artystów. Pracowali u niego: bracia Limburg, Jacquemart de Hesdin i André Beauneveu. Artyści dzięki kontaktowi z dziełami zgromadzonymi przez księcia de Berry i rywalizację miedzy sobą mieli doskonałe warunki do rozwoju. Niestety w 1415 roku zbiory Jana de Bery z powodu wybuchu wojny z Anglią zostały rozproszone podczas zamieszek wewnętrznych. Zmarł w 1416 roku w Paryżu.

Co  wiadomo o twórcach Godzinek i ich losie:

            „Paul, Jean i Herman [Limburg] przyszli na świat w Geldrii; byli oni siostrzeńcami Malouela, nadwornego malarza książąt burgundzkich. Pod koniec XVI w. Jean i Herman przebywali w Paryżu, ucząc się rzemiosła w warsztacie złotniczym. W 1402 r. Paul i Jean rozpoczęli służbę u Filipa Śmiałego, księcia Burgundii, i podjęli pracę nad kodeksem Bible moralisée (Paryż, Bibliothéque Nationale) – pracę, która przerwała śmierć księcia. Zapewne już ok. 1405 r. znaleźli się na dworze Jana de Berry. Zespół miniatur zdobiący tzw. Piękne Godzinki (Belles Heures du duc de Berry) – bedące obecnie własnością Cloisters Museum w Nowym Jorku – datowany jest na lata 1408 – 1409. Imiona trzech braci pojawiają się w rachunkach dworu w Bourges począwszy od ok. 1408 r. W niektórych dokumentach mowa jest tylko o najstarszym z nich, Paulu, który występował w roli kierownika warsztatu. Prawdopodobnie od 1413 r. pracowali wspólnie nad Godzinkami „bardzo bogatymi” (Trés Riches Heures du duc de Berry). Ten najcenniejszy rękopis świata – odnaleziony i zakupiony w 1856 r. przez księcia d’Aumale – przechowywany jest w Musée Condé w Chantilly[1] pod Paryżem. W 1881 r. historyk Delisle, studiując inwentarz spadku po księciu de Berry, odkrył wzmiankę, która mogła odnosić się wyłącznie do Godzinek z Chantilly i która pozwoliła zidentyfikować twórców miniatur. Dalsze badania wyświetliły sprawę późniejszych losów Trés Riches Heures. Po zgonie Jana de Berry nie ukończony i nie oprawiony rękopis przeszedł w posiadanie jego córki, następnie stał się własnością książąt Sabaudii; wtedy to, ok. 1485 – 1489 r., malarz Jean Colombe uzupełnił brakujące ilustracje. W początkach XVI w. Godzinki należały przypuszczalnie do Małgorzaty Austriackiej; w tym czasie nieznany malarz flamandzki skopiował sceny z „Kalendarza” w Brewiarzu Grimani.”[2]

Budowa rękopisu.

            Manuskrypt zbudowany jest z 206 kart 29 x 21 cm, miniatur i inicjałów. Na początku jest Kalendarz, który zawiera 12 ilustracji, czyli po jednej na każdy miesiąc. Każda posiada formę prostokątną z półkolistą arkadą na górze która zawiera znaki zodiaku, a pod arkadą, na każdej karcie Kalendarza widnieje obraz rydwanu Słońca. Dalej występują ilustracje do psalmów, mszy i modlitwa. Na życzenie księcia de Berry tematy z Pisma Świętego towarzyszom księciu w jego życiu ukazanym na miniaturach. Miniatury z Kalendarza są najpiękniejszym dziełem braci Limburg, gdyż zaczęli nad nimi pracę dopiero po ukończeniu pozostałych miniatur, ukazali tu swój kunszt na najwyższym poziomie. Na miniaturach najważniejszą rolę odgrywa pejzaż, zmieniająca się natura, bracia Limburg chcieli odbiec od tradycji przedstawiania głównie prac miesięcznych, których uwiecznianie zapoczątkowano już w starożytności, a w Francji stały się bardzo popularne już w XIII wieku. Bardzo dużą uwagę poświęcono detalom takim jak: połysk piór ptaków na tle śniegu i oddech człowieka w mroźny dzień w Lutym, a w Lipcu zróżnicować barwę dojrzałego łanu zboża i kłosów już zżętych.[3] Zapoczątkowali niderlandzki realizm, a także uwzględnili późną fazę gotyku, czyli gotyk międzynarodowy charakteryzujący się: intensywne barwy, mnogość złotych akcentów, wyrafinowana linia i kolory, ornamentalność ludzkiej sylwetki, wąskie dłonie.

Styczeń – Dzień Nowego Roku.

Ucztujący książę w wyszywanej złotem, ciemnobłękitnej szacie. Przypisuje się autorstwo tego miesiąca braciom Limburg.

Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8a/Les_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry_Janvier.jpg 

Luty – Zima. Życie codzienne na wsi. Autorstwa braci Limburg.
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/02/Les_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry_f%C3%A9vrier.jpg

Marzec – Orka, siew i  przycinanie winorośli. Tłem jest jedna z rezydencji księcia de Berry, zamek Lusignan w okolicy Poitou. Nie wiadomo kto jest autorem, gdyż częściowo przypisuje się je również Mistrzowi Cieni, czyli Barthélemy d'Eyck.
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7a/Les_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry_mars.jpg

Kwiecień – przedstawia scenę zaręczyn wnuczki księcia de Berry Bonne d’Armagnac z księciem Charlesem d’Orléans. Nie wiadomo jaki zamek widać w tle, przypuszcza się że może to być Dourdan lub Pierrefonds. Autorstwo braci Limburg.
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c6/Les_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry_avril.jpg

Maj – wiosenny festyn. W tle las i w oddali zamek Riom. Autorstwo braci Limburg.
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d9/Fr%C3%A8res_Limbourg_-_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry_-_mois_de_mai_-_Google_Art_Project.jpg

Czerwiec – sianokosy. W tle zamek królewski w Paryżu i Sainte-Chapelle. Nie wiadomo kto jest autorem, gdyż częściowo przypisuje się je również Mistrzowi Cieni, czyli Barthélemy d'Eyck.
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e9/Les_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry_juin.jpg

Lipiec – pora strzyżenia owiec i żniw. W tle zamek w Poitiers. Nie wiadomo kto jest autorem, gdyż częściowo przypisuje się je również Mistrzowi Cieni, czyli Barthélemy d'Eyck.
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/be/Les_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry_juillet.jpg

Sierpień – polowanie. W tle zamek Etampes. Autorstwo braci Limburg.
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c5/Les_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry_aout.jpg

Wrzesień – winobranie. W tle zamek Saumur. Nie wiadomo kto jest autorem, gdyż częściowo przypisuje się je również Mistrzowi Cieni, czyli Barthélemy d'Eyck.
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/72/Les_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry_septembre.jpg

Październik – prace polowe. W tle Luwr. Nie wiadomo kto jest autorem, gdyż częściowo przypisuje się je również Mistrzowi Cieni, czyli Barthélemy d'Eyck.
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/Les_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry_octobre.jpg

Listopad – świnie karmione żołędziami. Autorami znaków zodiaku byli bracia Limburg a scenki Jean Colombe.
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a5/Les_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry_novembre.jpg

Grudzień – polowanie z psami. W tle Vincennes. Nie wiadomo kto jest autorem, gdyż częściowo przypisuje się je również Mistrzowi Cieni, czyli Barthélemy d'Eyck.
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6e/Les_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry_d%C3%A9cembre.jpg

Anatomia człowieka
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/76/Anatomical_Man.jpg

---

[1] Strona internetowa Muzeum: http://www.domainedechantilly.com/domaine-de-chantilly/biblioth%C3%A8que-et-archives-ch%C3%A2teau/chefs-doeuvre/tr%C3%A8s-riches-heures-du-duc-de-ber [dostęp: 15. 07.2013]

[2] K. Secomska: Godzinki księcia de Berry. Warszawa 1979.

[3] Ibidem.

De Casibus Virorum Illustrium

          De Casibus Virorum Illustrium jest zbiorem 56 biografii sławnych ludzi, spisanych prozą po łacinie przez florenckiego poetę Giovanniego Boccaccio w Certaldo w latach 1355-1374.  Dzieło jest tradycyjnym przykładem klasycznej historiografii i encyklopedią biografii. Zostały spisane dobre i złe losy sławnych ludzi poczynając od biblijnego Adama i Ewy, poprzez mitologicznych, aż do ludzi czasów Giovanniego. Na sztukę pisania autora mieli również wpływ inni poeci jak np. John Lydgate (1370 – 1451), Geoffrey Chaucer (1343 – 25.10.1400) i Laurent de Premierfait (1380 – 1418). De Casibus Virorum Illustrium przez prawie 400 lat był bardziej poczytnym manuskryptem od Decameronu. Zapoczątkowała rozwój nowego gatunku renesansu, biografii moralnej. Celem Boccacci’a było przedstawienie przysłowia „Fortuna kołem się toczy.”, czyli każdego w życiu po chwilach szczęścia i chwały może spotkać czas pecha, upadku, klęski, bieda, choroba itp., niezależnie od zamożności i statusu społecznego. Autor nawołuje, że można temu zapobiec przez słuchanie Boga, gorliwe modlitwy i życie w cnocie.[1]

Manuskrypt przetłumaczony na język francuski, wersja zdigitaliowana: http://www.bl.uk/catalogues/illuminatedmanuscripts/record.asp?MSID=7791&CollID=16&NStart=140505

Faksymile i reprint 1962 rok. Uniwersytet Michigan: http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015008556006;view=thumb;seq=1

Koło fortuny. Wolumin I: folio 1r.
Źródło: http://special.lib.gla.ac.uk/images/chaucer/H371_0001r.jpg

Nimrod i Wieża Babel. Wolumin I: folio 5r.
Źródło: http://special.lib.gla.ac.uk/images/chaucer/H371_0005r.jpg

Petrarka w widzeniu Boccacci’a. Wolumin II: folio 65r.
Źródło: http://special.lib.gla.ac.uk/images/chaucer/H372_0065rwf.jpg

Budowa manuskryptu:

Księga Pierwsza:

v  Adam i Ewa

v  Nimrod

v  Saturn

v  Kadmos, król Teb

v  Jokasta, królowa Teb

v  Thyestes i Atreus

v  Tezeusz, król Aten

v  Priam, król Troi i jego żona Hekuba

v  Agamemnon, król Myken

v  Samson

Księga Druga:

   v  Saul, król Izraela

   v  Rehoboam, król Hebrajczyków

   v  Atalia, król Jerozolimy

   v  List do Hebrajczyków

   v  Dido, królowa Kartaginy

   v  Sardanapalus, król asyryjski

   v  Sedekijasz, król Jerozolimy

   v  Astyages, król Median

   v  Krezus, król Lydian

Księga Trzecia:

   v  Tarquinius Wielki, król Rzymian

   v  Kserkses I, król Persów

   v  Appius Claudius

   v  Alcybiadesa Ateńczyk

   v  Hannibal z Kartaginy

   v  Artakserkses I, król Persów

Księga Czwarta:

   v  Marcus Manlius Capitolinus

   v  Dionizy z Syrakuz

   v  Polikrates, tyran z Samo

   v  Callisthenes, filozof

   v  Alexander Wielki z Egiptu

   v  Darius, król Persów

   v  Eumenes, władca Kapadocji i Paflagonii

   v  Olympiade , królowa Macedonii

   v  Agathocles , król Sycylii

   v  Arsinoe , królowa Macedonii

   v  Pyrrusem , król Egiptu

   v  Arsinoe II, Queen of Crete

Księga Piąta:

   v  Seleukos i Anthiocus, królowie Azji i Syrii

   v  Marcus Atilius Regulus

   v  Syphax, król Numidii

   v  Anthiocus I Wielki, król Azji i Syrii

   v  Hannibal, władca Kartaginy

   v  Nicomedes I, król Bitynii

   v  Perseusz, król Macedonii

   v  Filip V Mecedoński

   v  Aleksander Balas, król Syrii

   v  Demetrius, król Syrii

   v  Alxander II Zabinas, król Syrii

   v  Jugurtha , Król Numidyjczyków

Księga szósta:

   v  Gaius Marius z Arpinum

   v  Kleopatra

   v  Mitrydates, król Pontu

   v  Orodes, król Partii

   v  Gnejusz Pompejusz Magnus

   v  Marcus Tullius Cicero

   v  Marcus Antonius, Triumvirate i Kleopatra

Księga siódma:

   v  Herod Wielki, król żydowski

   v  Tyberiusz Cezar , Gauis Caligula i Valeria Messalina

   v  Nero Claudius Cezar

   v  Aulis Vitellius Cezar

Księga ósma:

   v  Francesco Petrarka, najsłynniejszy włoski pisarz i poeta

   v  Valerian August, cesarz rzymski

   v  Zenobia, królowa imperium Palmyry

   v  Dioklecjan , cesarz rzymski

   v  Maximian Hercules, cesarz Zachodniego Imperium Rzymskiego

   v  Galeriusz Maximianus

   v  Julian Apostata

   v  Radagaisus, król Gotów

   v  Król Artur z Bretonii

      v Rosamunda , królowa Longobardów

---

[1] http://special.lib.gla.ac.uk/exhibns/chaucer/influences.html [dostęp: 17.07.2013]