Produkcja średniowiecznych manuskryptów w XXI wieku w Polsce.

            Pięknie iluminowane księgi czasów średniowiecznych były oznaką bogactwa, wiedzy,  symbolem wysokiego statusu społecznego, budziły ogromny szacunek z powodu włożonej w ich powstanie ciężką pracę wielu rzemieślników i artystów. Charakteryzują się bardzo dobrej jakości materiałem, który potrafi przetrwać, w prawidłowych warunkach przechowywania, do czasów obecnych, czego niestety nie możemy powiedzieć o książkach wytwarzanych maszynowo z lichego i cienkiego papieru, z nadrukiem który blaknie po kilku latach „normalnego” użytkowania książki i sklejanych, nie zszywanych, grzbietach tychże książek. Książki produkowane dla mas w XXI wieku są produkowane szybko, jak najniższym kosztem produkcji (przy wysokich cenach sprzedaży detalicznej), minimalnej jakości, aby za 10 lat znaleźć się w skupie makulatury, aby czytelnik musiał kupić nowy egzemplarz, i z niewielką dozą wyglądu estetyczno-artystycznego, w porównaniu do manuskryptów średniowiecznych. Ludzie w świecie gdzie otacza ich szare, bez obrazkowe wnętrze książki tęsknią za kolorem, sztuką,. Nie łudźmy się, każdemu cieszy się oko gdy może treść z książki lub artykułu przestudiować na kolorowym wykresie, zdjęciu lub reprodukcji obrazu. Są wśród nas wzrokowcy, którzy lepiej przyswajają książkową wiedzę i z braku kolorów w szarych książkach sami kolorowymi markerami lub nawet kredkami dodają jej barw, nawet szybciej potrafią znaleźć szukany fragment gdy obok jest jakaś grafika lub kolorowy znacznik akapitu, bardzo często są zmuszeni do własnego oznakowania. Nawet współcześnie im książka jest bardziej zdobiona, zawiera więcej grafik itd., zostanie wykonana z materiałów lepszych gatunkowo, twardej oprawy, zszywany grzbiet jest dużo lepiej postrzegana wartościowo i estetycznie, niż książki niższej półki, nawet jeśli jest produkowana masowo. Niestety tego typu książki są drogie i mają mniej odbiorców, często wiele tytułów jest wydawanych tylko w oprawie miękkiej i w wersji klejonej. Dla ludzi dla których książka jest bardzo ważna, czują zamiłowanie do książki, czyli tak zwanych bibliofilów, i minionych czasów, wytwarzana jest książka „artystyczna”. Na rynku jest wiele wydawnictw „artystycznych” tworzących wyjątkowe książki, często w pojedynczych egzemplarzach danego tytułu. Wydają nawet pięknie oprawione w danej stylistyce manuskrypty średniowieczne i starodruki. Niestety tego typu książka jest uznawana za luksusową z powodu swojej ceny, od kilku tysięcy euro, co za tym idzie ma dużą wartość estetyczno-artystyczną, jest wykonana z dobrych jakościowo materiałów i chroniona nie tylko twardą oprawą często również obszywaną materiałem, jak w przypadku faksymilowanych średniowiecznych manuskryptów, ale także jest przechowywana w drewnianej szkatule. Jednym słowem rarytasy dla kolekcjonerów. Do tego typu wydawnictw można zaliczyć:

  v  Orbis Pictus – Faksymile i Księgi Pelplińskie

Zrzut ekranu strony internetowej http://www.orbispictus.pl/.

Źródło: http://www.orbispictus.pl/pl

Wydawnictwo oferuje piękne wydania faksymilowane ksiąg:

 - Jan Gutenberg, Biblia Gutenberga, Moguncja, 1452–1455[1]

- Heinrich von Hesler, Apokalypse, Prusy Krzyżackie, XIV w.[2]

- Mikołaj Kopernik, De revolutionibus orbium coelestium libri VI. Norymberga, 1543[3]

- Gerard Mercator, Atlas sive cosmographica, Duisburg, 1595 r.[4]

- Geert Groote, Getijdenboek, Niderlandy, XV w.[5]

- Johann Gabriel Doppelmayr, Atlas Coelestis In qou Mundus Spectabilis, Norymberga, 1742[6]

- Biblia Veteris Testamenti et Historie artificiosis picturis effigiata, Frankfurt nad Menem, 1551[7]

- Fryderyk Chopin, Koncert f-moll, Polska, 1829-1830[8]

- Battista Agnese, Portolan Atlas, Wenecja, około 1540 r.[9]

- Jobst Gutknecht, Modlitewnik Księżnej Doroty, Norymberga, 1536[10]

- Uranographia[11]

- Michał Boym, Flora Sinensis, Wiedeń, 1656 r.[12]

Wydawnictwo wykonuje również faksymile i reprinty pamiątek rodzinnych, białych kruków, papierów wartościowych, rycin z zachowaniem dokładnej imitacji, z kolofonem i numeracją.

Dom Wydawniczy Orbis Pictus powstał w wyniku połączenia pasji osób, które od dziesięcioleci związane są z rynkiem poligraficznym i kolekcjonerskim. Dzięki synergii ogromnej wiedzy i doświadczenia oraz chęci wykorzystania możliwości, które są do naszej dyspozycji, postanowiliśmy wyznaczać sobie kolejne granice, do których możemy dotrzeć we współczesnej poligrafii. Jak się okazuje, najnowsze technologie w połączeniu z pracą mistrzów rękodzieła dają możliwości, które nas samych często zaskakują...

...mamy nadzieję, że efekty naszej pracy będą dla Państwa źródłem piękna oraz inspiracji.[13]

Wydawnictwo mieści się w Pelpinach na ulicy Wolności 1, numer telefonu: 696 21 22 23.

Adresy e-mail:

biuro@orbispictus.pl

rezerwacja@orbispictus.pl

  v  Wydawnictwo Młotkowski

Zrzut ekranu strony internetowej http://www.mlotkowski.pl/.
Źródło: http://www.mlotkowski.pl/

Poza książkami, które w imieniu Wydawnictwa Młotkowski sprzedaje także Wydawnictwo Orbis Picturs można zakupić także:

- Andreasa Vesaliusa Traktat o budowie ciała ludzkiego – De humani corporis fabrica [14]

- Fryderyk Chopin[15]

- Series veterum librorum... Tomus I[16]

- Series veterum librorum... Tomus II[17]

- Jerzy Joachim Retyk, Narratio Prima[18]

- Artur Grottger, Kartony powstańcze[19]

- Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz[20]

- Józef Ignacy Kraszewski, Stara Baśń[21]

a także wiele innych ciekawych pozycji.

Wydawnictwo Młotkowski założone zostało w 1992 r. i wpisane do ewidencji działalności gospodarczej Urzędu Miasta Torunia pod numerem 14508. Przedmiotem działalności Wydawnictwa jest przygotowanie do druku, druk oraz działalność introligatorska w zakresie wydawania książek. Mamy na swoim koncie kilkadziesiąt albumów o tematyce przyrodniczej i historycznej. W ostatnich latach opracowaliśmy i opublikowaliśmy kilkanaście kopii faksymilowych cennych rękopisów i starodruków. Ściśle współpracujemy w tym zakresie z kadrą naukową Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu, wykorzystując najcenniejsze zasoby biblioteczne ze zbiorów specjalnych. Efekty naszych dokonań trafiły do bibliotek kolekcjonerów i znawców książki na całym świecie.

Jesteśmy również - na zlecenie Książnicy Kopernikańskiej - twórcami kolekcji starych druków toruńskich pod nazwą „Series veterum librorum ex officina typographica Thoruniensi”. Co roku w tej serii ukazują się kolejne pozycje związane z historią i dokonaniami literackimi toruńskiego środowiska naukowego XVII i XVIII wieku. Obecnie przygotowujemy pozycję „Nomenclator, selectissimas rerum appellationes tribus linguis, latina, germanica, polonica...” Piotra Artomiusza z roku 1591 wydaną w oficynie Andrzeja Koteniusza.[22]

Wydawnictwo mieści się w Toruniu na ulicy Perkoza 22-24, numer telefonu 56 652 05 78 i 601 648 386, e-mail: wydawnictwo@mlotkowski.pl.

            Na szczęście nie wyginęły wszystkie dawne zawody. Nadal produkowany jest na przykład, papier czerpany ręcznie. Jedną z takich pracowni jest ART-PAPIER Czerpalnia Papieru Flawiusza Pietrzyka, gdzie produkowany jest również lak, można nabyć pieczęcie i mieści się tam także drukarnia.

Od lat nie tylko interesuję się historią, ale też aktywnie zbieram stare urządzenia, księgi, wydruki. Moje wieloletnie starania doprowadziły do skompletowaniem sprzętu, dzięki któremu możemy dziś tworzyć niepowtarzalne druki wykonane zarówno dawnymi metodami - typografia (skład ołowianych czcionek lub wytrawiona płyta) jak i nowoczesnymi przy użyciu drukarek.

Moim marzeniem, które nabiera coraz bardziej realnych kształtów, jest uruchomienie Aktywnego Muzeum Papiernictwa i Drukarstwa, w którym przy użyciu zabytkowych maszyn, pochodzących sprzed paru wieków, kontynuowane będą tradycje rzemieślnicze.

Czerpalnia Papieru ART-PAPIER to nie tylko produkcja i sprzedaż. Bardzo ważną częścią naszej działalności, jest edukacja. Ponad 10 lat temu stworzyliśmy autorski program, na podstawie którego uruchomiliśmy cykl warsztatów edukacyjnych poświęconych dawnym rzemiosłom: papiernictwu, skryptorium, drukarstwu, a także poruszającym współczesną problematykę związaną z ekologią - głównie recyklingiem papieru.

Bierzemy także udział w licznych targach i wystawach. Uczestniczyliśmy m. in. w Międzynarodowych, a także Krajowych Targach Książki odbywających się w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Krakowie oraz w innych wydarzeniach np. Targach Poligraficznych w Poznaniu, dniach miast, rekonstrukcjach wydarzeń historycznych jak "Oblężenie Malborka" czy też "Bitwa pod Grunwaldem".[23]

W sprzedaży czerpalnia papieru posiada poza papierem czerpanym ręcznie gładkim i z różnymi dodatkami, które zdobią papier, np. z kwiatami, trawami i ziołami, papier barwiony na różne kolory, papier czerpany rosnący z nasionami, papier z filigranem, z suchym tłoczeniem, papier żeberkowy, pieczęcie lakowe i lak, a także inne akcesoria do laku, tuby papierowe i metalowe do ochrony papieru, koperty i papeterie, ozdobne wydruki na papierze czerpanym, dyplomy, zaproszenia, i inne.

Zrzut ekranu strony internetowej http://art-papier.pl/index.php
Źródło: http://art-papier.pl/index.php

            Na różnych imprezach i pokazach historycznych można spotkać osoby zajmujące się hobbystycznie kaligrafią i iluminatorstwem, a także obejrzeć ich prace. Posiadają oni swoje pracownie, prowadzą warsztaty lub sklepy z akcesoriami dla ludzi z podobną pasją. Do takich osób należą między innymi Grzegorz Barasiński i Barbara Bodziony.

Grzegorz Barasiński
Źródło: http://www.kaligraf.eu/barasinski/grzegorz.barasinski.kaligraf.png

            Grzegorz Barasiński prowadzi warsztaty semestralne z kaligrafii w Szkole Kaligrafii, Iluminatorstwa i Dziedzin Pokrewnych w Krakowie, a także w innych miastach jak Poznań, Lublin, Warszawa. Prowadzone są również warsztaty weekendowe i letnia szkoła w Wigrach. Posiada on również ofertę dla firm w formie warsztatów kaligraficznych. Jest prezesem Polskiego Towarzystwa Kaligraficznego, założyciel Towarzystwa Przyjaciół Kaligrafii. Kaligrafuje alfabetami: łacińskim, hebrajskim, rosyjskim, odtwarza pergaminy historyczne, iluminuje. Interesuje się paleografią, pergaminiatorstwem, historią sztuki i pisma, iluminacją.

Jest właścicielem sklepu z asortymentem dla kaligrafów i iluminatorów: http://sklep.kaligraf.eu/. Strona internetowa: http://kaligraf.eu/pl/, gdzie są umieszczane informacje dotyczące prowadzonych warsztatów kaligrafii i zdobienia ksiąg, czyli iluminacji.

Barbara Bodziony
Źródło: http://www.barbarabodziony.pl/images/zdjecia_ramka-07.png

            Barbara Bodziony jest absolwentką Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie ukończyła kierunek historię sztuki. Obroniła pracę związaną z iluminatorstwem średniowiecznym. Pięknego iluminatorstwa nauczyła się we Francji najpierw w Instytucie Angers a następnie w Wyższym Europejskim Instytucie Iluminacji i Manuskryptów u boku  takich osób jak Pan Petit i Barbara de Monchy. Pani Barbara posiada swoją pracownię w Krakowie, gdzie prowadzi szkołę kaligrafii i iluminatorstwa, a także krótkie warsztaty jednodniowe lub weekendowe. W wakacje odbywają się również warsztaty we Włoszech w Perugii czy tygodniowe w Tyńcu w ramach Benedyktyńskiego Instytutu Kultury „Chronić Dobro”, gdzie uczestnicy poznają materiały do kaligrafii i iluminatorstwa, uczą się wybranego typu pisma a następnie sporządzają farbę z pigmentów zgodnie z średniowieczną recepturą by na końcu zasiąść nad kartą i rozpocząć pracę nad zdobieniem wykaligrafowanego tekstu. Informacje na temat warsztatów w Skryptorium tynieckim umieszczane są na stronie internetowej http://www.skryptoriumtyniec.blogspot.com/, warsztaty i prace Pani Barbara umieszcza na swojej oficjalnej stronie internetowej http://www.barbarabodziony.pl/pl/. Napisała również artykuł Królewska Purpura w 4 numerze z 2012 roku iluminacjach. Kwartalniku o iluminowanych manuskryptach.[24]

Barbara Bodziony wraz z autorką tejże pracy magisterskiej na tygodniowych warsztatach w Skryptorium tynieckim, 13-18.08.2012 rok.

---

[1] http://www.orbispictus.pl/pl/5,biblia-gutenberga [dostęp: 25.08.2013]

[2] http://www.orbispictus.pl/pl/6,apokalipsa [dostęp: 25.08.2013]

[3] http://www.orbispictus.pl/pl/8,mikolaj-kopernik [dostęp: 25.08.2013]

[4] http://www.orbispictus.pl/pl/9,atlas-merkatora [dostęp: 25.08.2013]

[5] http://www.orbispictus.pl/pl/10,brewiarz-staroniderlandzki [dostęp: 25.08.2013]

[6] http://www.orbispictus.pl/pl/11,atlas-coelestis [dostęp: 25.08.2013]

[7] http://www.orbispictus.pl/pl/12,biblia-veteris-testamenti [dostęp: 25.08.2013]

[8] http://www.orbispictus.pl/pl/14,fryderyk-chopin [dostęp: 25.08.2013]

[9] http://www.orbispictus.pl/pl/15,portolan-atlas [dostęp: 25.08.2013]

[10] http://www.orbispictus.pl/pl/16,modlitewnik-ksieznej-doroty [dostęp: 25.08.2013]

[11] http://www.orbispictus.pl/pl/17,uranographia [dostęp: 25.08.2013]

[12] http://www.orbispictus.pl/pl/19,flora-sinensis [dostęp: 25.08.2013]

[13] http://www.orbispictus.pl/pl/idea/wydawnictwo [dostęp: 25.08.2013]

[14] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/37-andreasa-vesaliusa-traktat-o-budowie-ciaa-ludzkiego-de-humani-corporis-fabrica [dostęp: 25.08.2013]

[15] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/19-fryderyk-chopin [dostęp: 25.08.2013]

[16] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/9-series-veterum-librorum-tomus-i [dostęp: 25.08.2013]

[17] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/20-series-veterum-librorum-tomus-ii [dostęp: 25.08.2013]

[18] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/21-jerzy-joachim-retyk-narratio-prima [dostęp: 25.08.2013]

[19] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/25-artur-grottger-kartony-powstancze [dostęp: 25.08.2013]

[20] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/27-adam-mickiewicz-pan-tadeusz [dostęp: 25.08.2013]

[21] http://www.mlotkowski.pl/index.php/oferta/26-jozef-ignacy-kraszewski-stara-basn  [dostęp: 25.08.2013]

[22] http://www.mlotkowski.pl/index.php/onas [dostęp: 25.08.2013]

[23] http://art-papier.pl/aktualnosci.php?news=64 [dostęp: 25.08.2013]

[24] B. Bodziony: KRÓLEWSKA PURPURA.. „Iluminacje. Kwartalnik o iluminowanych manuskryptach” 2012, nr 4(4), s. 9-11.