Kodeks stał się
najpopularniejszą formą nośnika tekstu od V wieku. Najpierw w wersji
jednoskładkowej, później już formowany z kilku a nawet kilkunastu składek.
Prostokątny arkusz pergaminu był łamany na połowę tworząc dwie karty. Składki
tworzono przez łamanie kilku arkuszy pergaminu: ternion - 6 kart z 3 arkuszy,
quaternion – 8 kart z 4 arkuszy, quinternion – 10 kart z 5 arkusz, sexternion –
12 kart z 6 arkuszy itd. Najczęściej stosowano quaternion. W procesie oprawiania
składano i zszywano wszystkie składki tworząc zwarty blok książki. Bardzo ważne
było zachowanie kolejności składek, oznaczano je kolejno cyframi lub literami,
tzw. kustosze, które umieszczano na ostatnie stronie składki na dole. Popularne
było również oznaczenie kolejności składek poprzez zapisywanie pierwszego
wyrazu składki następnej na dole poprzedniej, tzw. reklamanty. Foliowanie,
czyli numeracja stron cyframi rzymskimi lub arabskimi stała się powszechna
dopiero ok. XIV wieku. Dla określenia strony starego rękopisu stosowano skróty
przy numeracji: recto – strona poprzednia i verso – strona odwrotna, czyli XIVr
i XIVv, przy otwartym rękopisie XIVv i XIVr.
Na kartach przeznaczonych do pisania
kopista wyznaczał szerokość marginesów, cyrklem odstępy między wierszami a
następnie za pomocą rysika, strychulca lub grzebienia liniował stronę. Po
zapisaniu strony linie były wycierane.
Przygotowywanie arkuszy pergaminu do kopiowania z wykorzystaniem współczesnych narzędzi:
część 1
część 2
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz