Początki
ruchu odtwórstwa historycznego:
v lata
60 XX wieku, Wielka Brytania. Wspierane przez polityków i innych działaczy było
rozumiane jako odtwórstwo materialne (dawne rzemiosła, stroje, biżuteria,
uzbrojenie);
v ok.
1977 rok, Golub – Dobrzyń. Pierwszy w Polsce turniej na zamku Golubskim
zainicjowany przez Zygmunta Kwiatkowskiego, który tym samym zapoczątkował ruch
rycerski w Polsce[1];
v 1986
rok, Zawiercie. Założenie przez Zbigniewa Sawickiego pierwszego
zarejestrowanego prawnie stowarzyszenia zajmującego się odtwórstwem średniowiecza
i Polski szlacheckiej Klub Miłośników Dawnego Oręża Polskiego i Sztuki Walki
tym Orężem SIGNUM POLONICUM[2];
v 1992
rok, Bractwo Miecza i Kuszy zorganizowało pierwszy turniej dla uczczenia Bitwy
pod Grunwaldem[3];
v 1995
rok, powstało Stowarzyszenie Turniejowe Liga Baronów, które interesowało się
głownie militarnymi aspektami odtwórstwa
historycznego[4];
v 26.04.1997
rok, zamek w Gniewie. Podpisanie przez 24 bractwa Reguły Rycerskiej i Kodeksu
Kapituły Rycerstwa Polskiego[5];
v 1998
rok, z okazji obchodów dni Bitwy pod Grunwaldem na polach grunwaldzkich gmina
Grunwald z siedzibą w Gierzwałdzie zorganizowała pierwszą inscenizację tegoż
wydarzenia[6];
v 2002
rok, Wrocław. Chorągiew Konrada VII Białego, zwana potocznie Chorągiew Śląska;
v 2005
rok, projekt Interregnum, bezkrólewie po Ludwiku Andegaweńskim i tzw. wojna
Grzymalitów z Nałęczami 1382-1385[7];
v 2010
rok, 600-lecie Bitwy pod Grunwaldem;
v lata
2010 i 2011, twierdza Chocim, Ukraina. Bitwa
Narodów;
v 30.04-3.05.2012
rok, warszawskie Forty Bema. Pierwsza w Polsce Bitwa Narodów.
Oficjalnie za początek odtwórstwa
historycznego w Polsce uważa się turniej
rycerski na zamku Golubskim w 1977 roku. Był to turniej skierowany głównie do
turystów. Liczyła się bardziej dobra zabawa niż, jak dzisiaj, poprawność
historyczna, np. robione na drutach swetry wyglądające jak kolczuga. Osoby,
które chciały się bawić w odtwórstwo czerpały swoją wiedzę głównie z takich ekranizacji
jak Krzyżacy (1960), Potop (1974) oraz Pan Wołodyjowski (1969) H. Sienkiewicza. Turniej zyskał tak dużą
popularność, że organizowano go co roku. Turniej stał się imprezą
międzynarodową. Zaczęły powstawać kolejne bractwa rycerskie w innych państwach
ościennych.[8]
Lata 90. XX wieku były czasem
przełomu dla ruchu rekonstruktorskiego w Polsce. Po założeniu pierwszego
zarejestrowanego prawnie stowarzyszenia w 1986 roku powstawało coraz więcej
innych grup zajmujących się odtwórstwem historycznym, które interesowały się również
historią późniejszych epok.[9]
[...] Wiele z owych grup
kultywujących odtwórstwo historyczne, w swej nazwie ujmuje swój profil tak
ogólny (Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej „Canis Lupus”), jak i z góry
określony (Drużyna Kusznicza z Czerwionki). Również w swej nazwie, wspomniane
grupy w pewien sposób chcą nawiązać do regionu (Bractwo Rycerskie Ziemi
Ogrodzienieckiej), miasta (Rycerska Drużyna Miasta Żarki) bądź miejsca (Bractwo
Grodu Zabrzańskiego), z którego pochodzą. Wraz ze wzrostem liczebności
stowarzyszeń, grup etc. Ujawniła się też ich różnorodność w datowaniu okresu
odtwarzanego, nazwie, przyjętych regułach (również i zakonnych). Największy
rozwój bractw rycerskich przypadł na lata 1997 – 2000, w których rozwinął się
nie tylko ruch rekonstruktorski, ale także ruch turniejowy. Przejawem
działalności ruchu była organizacja imprez historycznych mających uczcić dawne
turnieje i stających w szranki rycerzy, którzy w ten sposób sprawdzali swoją
sprawność bojową.[10]
Do
takich grup należą Klub Miłośników Dawnego Oręża Polskiego i Sztuki Walki tym
Orężem SIGNUM POLONICUM, Bractwo Miecza i Kuszy, Stowarzyszenie Turniejowe Liga
Baronów.
[...] Było to zjawisko, które
w większej mierze utrzymało i rozreklamowało ruch rekonstruktorski. Ponadto
trzeba dodać, iż wraz z rozwojem wiedzy działaczy tych ugrupowań rozwijały się
także imprezy, które organizowali (oprócz starć rycerzy zaczęto na nich
pokazywać rozmaite przejawy kultury średniowiecza takie jak taniec, rzemiosło,
kuchnię itd.). Ruch turniejowy miał też jeszcze jedną zaletę. Spowodował
wypracowanie przez ruch rekonstruktorski oraz organy samorządowe sposobów
komunikowania się między sobą, doprowadził do opracowania zasad, przepisów,
obyczajów, itd. W duchu tej idei, w celu zapewnienia bezpieczeństwa i lepszego
rozwoju, jak i poszanowania zasad, największe i najznamienitsze ugrupowania
rekonstrukcji historycznej postanowiły zjednoczyć ruch rycerski w Polsce.[11]
W 1997 roku została utworzona
Kapituła Rycerstwa Polskiego zrzeszająca stowarzyszenia zajmujące się odtwórstwem
historycznym, nie tylko epoki średniowiecza.
[...] Organizacja pod nazwą
Kapituła Rycerstwa Polskiego powołana została do życia w wyniku kilkuletnich
prac przygotowawczych, na tzw. II Kapitule Generalnej w Gdańsku, w Dworze
Artusa, która odbyła się w dniach 26-27 kwietnia 1997r. „Celem powołania tej
organizacji miała być koordynacja działań organizacji rycerskich w kraju,
stworzenie jednolitego prawa, które ułatwić miało współpracę i utwierdzić Ruch
Rycerski na drodze rozwoju opartego o źródła historyczne.[12]
![]() |
Kapituła, Gniew 2009. Źródło: http://www.kapitula.com.pl/ka-gn-3.jpg |
Kapituła
prowadzi Złotą Księgę Rycerstwa Polskiego, czyli zbiór
praw, zawierający również spis członków Konwentu oraz wyróżniających się
rycerzy i dam.[13]
![]() |
Złota Księga Rycerstwa Polskiego należąca do Kapituły Rycerstwa Polskiego. Źródło: http://www.kapitula.com.pl/ka-un-8.jpg |
Obrady
Kapituły odbywają się corocznie i uczestniczą w nich przedstawiciele bractw,
które do niej należą. Kapituła organizuje również Wiece Rycerstwa Śląskiego.
Pierwszy odbył się na Bolkowie w 2002 roku, następne w Byczynie, Oleśnicy i
Toszku, w 2011 roku w Kożuchowie, w marcu w 2012 roku znów na zamku w Bolkowie[15].
W
2002 roku w pubie Brama Oławska koło
placu Dominikańskiego we Wrocławiu zostało zorganizowane pierwsze spotkanie
bractw: Chorągiew Ziemi Górnośląskiej (CHZG)[16],
Bractwo Rycerskie Ziemi Legnickiej (OPN)[17], Chorągiew
Rycerstwa Śląskiego +Wratislavia+[18],
Bractwo Rycerskie Zielonej Góry, Sanatio Ante Societatem (SAS)[19] na
którym została utworzona Chorągiew Śląska Konrada VII Białego zwana potocznie
Chorągiew Śląska[20].
W 1410 roku Chorągiew Śląska stała po stronie Zakonu na polach grunwaldzkich,
by bronić wiary chrześcijańskiej. W skład Chorągwi wchodzi wiele bractw rycerskich,
a także osób niezrzeszonych, odtwarzających lata 1350-1420, chcących
uczestniczyć w odtwórstwie Bitwy pod Grunwaldem, jednej z największych imprez
historycznych w Europie. W 2012 roku do tych bractw należały: Poczet Wierzbięty
z Krotoszyna, Bractwo Rycerskie Zamku Chojnik, Bractwo Rycerskie Zielonej Góry,
Poczet Rycerski Ottona z Pilczy, Rota Najemna z Uniczew, Stowarzyszenie
Rekonstrukcji Historycznej „Solidarii” i odtwórcy niezrzeszeni. Chorągiew
Śląska organizuje również wiele innych imprez historycznych takich jak:
v Turniej
Rycerski na Zamku Czocha
v Najazd
Husytów na Oleśnicę 1432
v Turniej
w Niepołomicach
v Oblężenie
Kalisza
Oblężenie Klasztoru w Lubiążu w 2011 roku Źródło: http://lh3.googleusercontent.com/-LAezCiXmmPM/TqB_V7PH7eI/AAAAAAAAJAU/20QeWED9RBA/s640/DSCN4546.JPG |
W 2005 roku rozpoczęło swoją
działalność Interregnum w ramach projektu Bezkrólewie
po Ludwiku Andegaweńskim i tzw. wojna Grzymalitów z Nałęczami 1382-1385[22].
W skład Interregnum wchodzą miłośnicy historii z całej Polski, którzy chcą jak
najwierniej odtwarzać czasy bezkrólewia.
Projekt jest [...] przede wszystkim
ukierunkowany na odtwarzanie dorobku kultury materialnej końca XIV wieku,
zwłaszcza w aspekcie militarnym.[23].
Interregnum bierze udział w takich imprezach historycznych jak: Pola Marchewy
(2005, 2007, 2008, 2009), Wieruszyce 2006, Chudów (2006, 2007, 2008) Czocha
2006, Morimondo (2007, 2008, 2009, 2010, 2011), Chudów 2007, Bierzgłowo (2007), Frombork (2010), Visby
(2011).Osoby wchodzące w skład Interregnum jeżdżą również prywatnie na inne
imprezy takie jak Bitwa pod Grunwaldem,
a także należą do innych bractw rycerskich. Poprzeczka poziomu odtwórstwa i
wiedzy historycznej w tej grupie jest postawiona bardzo wysoko, zostały
sporządzone
Zasady
przystąpienia i uczestnictwa:
a)
Każda osoba chętna do wzięcia udziału w realizacji projektu musi zostać
zaakceptowana przez uczestników projektu.
b)
Każdy "kandydat" może zostać przyjęty do grona uczestników po wzięciu
udziału w przynajmniej jednej imprezie.
c)
Uczestnictwo w listach dyskusyjnych itp. nie jest jednoznaczne z przyjęciem do
grona uczestników.
d)
Przyjęcie do grona uczestników następuje po wpisaniu na listę uczestników i
pocztów wraz z określeniem funkcji i roli jaką ma dana osoba spełniać.[24]
Interregnum na Morimondo 2007 rok. Źródło: http://www.interregnum.pl/images/stories/sitecontent/misc_images/Morimondo07.gif |
Bitwa
Narodów jest to turniej międzynarodowy, w którym biorą
udział miłośnicy odtwórstwa historycznego wieków średnich w pełnym uzbrojeniu.
Pierwszy turniej miał miejsce w 2010 roku w Chocimiu na Ukrainie, opracowano
jednolite reguły turnieju i wyszkolono sędziów (zwanych „marszałkami”). Wzięły
udział państwa: Polska, Białoruś, Ukraina i Rosja[25]. Kolejne Bitwy odbyły się w 2011 roku również w Chocimiu, a w 2012 roku w
Polsce na terenach Fortów Bema w Warszawie. Można było walczyć w 3 kategoriach:
sam na sam z trzema rodzajami broni, pięć na pięć, dwadzieścia jeden na dwadzieścia
jeden zwana królewską. Walki mają
charakter full contakt. Kraje biorące udział w turnieju: Polska, Ukraina,
Rosja, USA, Białoruś, Niemcy, Kanada, Włochy, Austria, Izrael, Dania i
Reprezentacja Narodowa Krajów Bałtyckich[26].
![]() |
Bitwa Narodów 2012 rok. Źródło: http://tuwy.pl/img/wydarzenia/18366/24351.jpg |
[1]
http://zamekgolub.pl/content/view/103/110/ [dostęp: 9.04.2012]
[2]
http://www.signum-polonicum.com.pl/ [dostęp: 9.04.2012]
[3] J. Szymański: Grunwald czyli jak do tego doszło...[online].
[dostęp: 9.04.2012]. World Wide Web:
http://www.bagrit.pl/artykuly/artykuly.php?art=art_29&str=1&lg=pl&tyt=Grunwald%20czyli%20jak%20do%20tego%20dosz%B3o&k=1
[4]
http://ligabaronow.pl/viewpage.php?page_id=2 [dostęp: 9.04.2012]
[5] G. Nawrat: Muzealnik – manager w Skansenie..., s. 32.
[6] http://www.grunwald1410.pl/index.php?art=2
[dostęp: 7.10.2012]
[7] http://www.interregnum.pl
[dostęp: 13.04.2012]
[8]
http://zamekgolub.pl/content/view/103/110/ [dostęp: 10.04.2012]
[9] G. Nawrat: Muzealnik – manager..., s. 31.
[10] Ibidem.
[11]
http://www.kapitula.com.pl/kap.htm [dostęp: 10.04.2012]
[12] http://www.kapitula.com.pl/ka-gn-3.gif
[dostęp: 10.04.2012]
[13] Ibidem.
[14]
http://www.kapitula.com.pl/ka-un-8.gif [dostęp: 10.04.2012]
[15]
https://sites.google.com/site/konwentrs/konwent [dostęp: 13.04.2012]
[16]
http://www.facebook.com/pages/Chor%C4%85giew-Ziemi-G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiej/109598682403793
[dostęp:21.04.2012]
[17] Znani również jako Odział
Piechoty Najemnej. Zob. http://najemni.legnica.pl/ [dostęp: 16.04.2012]
[18]
http://www.favore.pl/3521_pokazy-walk-sredniowiecznych-wroclaw-dolnoslaskie.html
[dostęp: 21.04.2012]
[29] Kilka osób z Bractwa z Oławy.
[20] http://conradusalbus.prv.pl/
[dostęp: 13.04.2012]
[21]
https://lh3.googleusercontent.com/-LAezCiXmmPM/TqB_V7PH7eI/AAAAAAAAJAU/20QeWED9RBA/s640/DSCN4546.JPG
[dostęp: 17.04.2012]
[22] http://www.interregnum.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1&Itemid=3
[dostęp: 17.04.2012]
[23] Ibidem.
[24]
http://www.interregnum.pl/images/stories/sitecontent/misc_images/Morimondo07.gif
[dostęp: 17.04.2012]
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz